Τα στελέχη του τομέα Περιφερειακής Ανάπτυξης και Κοινωνικής Συνοχής της Data Consultants εκπόνησαν μελέτη για τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, η οποία παρουσιάστηκε στην ετήσια συνάντηση της Λέσχης Μικρομεσαίας Επιχειρηματικότητας που πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα.

Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) αποτελούν την κινητήριο δύναμη της οικονομίας, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συμβάλουν σημαντικά στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στην παραγωγή προστιθέμενης αξίας και έχουν σημαντική συνεισφορά στο ΑΕΠ. Διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της απασχόλησης, της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας, ενώ εξασφαλίζουν την κοινωνική σταθερότητα.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο (ΕΕ-28), το 99,8% των επιχειρήσεων σε όλους τους κλάδους, εκτός από τον χρηματοπιστωτικό, είναι ΜμΕ. Αυτές οι επιχειρήσεις απασχολούν 93 εκατομμύρια ανθρώπους, που αντιστοιχεί στο 67% της συνολικής απασχόλησης. Η πλειονότητα αυτών των ΜμΕ (93%) είναι μικρές επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερα από 10 άτομα. Στην Ελλάδα, το πλήθος τους είναι κοντά στο 99,9% του συνολικού αριθμού των επιχειρήσεων. Καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων και κλάδων. Αντιπροσωπεύουν περίπου το 19,3% του ΑΕΠ και το 87% της απασχόλησης σε επιχειρήσεις.
 
Η επιβίωσή των ΜμΕ δεν είναι εύκολη υπόθεση στο σημερινό παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Απαιτείται συνεχής εκσυγχρονισμός στην παραγωγή και τη διαχείριση, καινοτόμες υπηρεσίες και προϊόντα, πρόσβαση σε σχετική πληροφόρηση και χρηματοδότηση, υιοθέτηση προηγμένων τεχνολογιών, αξιοποίηση δεδομένων, δικτύωση και συνεργασίες. Καθοριστικός είναι ο ρόλος της Πολιτείας για τη στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, μέσα από τη διαμόρφωση ευνοϊκού περιβάλλοντος και με τη δημιουργία δομών στήριξης.

Οι ευκαιρίες

Από τον Φεβρουάριο του 2020 η Ελλάδα και ο κόσμος εισήλθαν σε μια νέα πραγματικότητα, αυτή της πανδημίας κορωνοϊού. Περισσότερο από 2 χρόνια μετά, η πανδημία φαίνεται να φθίνει, το ΑΕΠ της χώρας και ο τουρισμός ανακάμπτουν, ενώ η χώρα έχει στη διάθεσή της πληθώρα χρηματοδοτικών εργαλείων της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027, όπως το νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Η ώθηση της πολύ μικρής, μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα, γεγονός που αποτυπώνεται και στη διαμόρφωση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών εργαλείων.

Οι απειλές

Από την άλλη, η οικονομία σε παγκόσμιο, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο επηρεάζεται σημαντικά από την πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία, η οποία έχει οδηγήσει σε αλματώδη αύξηση των τιμών ενέργειας. Αποτέλεσμα είναι τόσο η αύξηση του κόστους παραγωγής, όσο και η αύξηση του κόστους ζωής λόγω πληθωριστικών πιέσεων. Σημαντικές θα είναι οι επιπτώσεις σε περίπτωση διαταραχής των γεωπολιτικών ισορροπιών στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, συνεπώς, οι παραπάνω παράγοντες αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για τη βιωσιμότητα των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες καλούνται να ξεπεράσουν σκοπέλους που συχνά επηρεάζουν σημαντικά ή απειλούν την ύπαρξή και δραστηριότητά τους.

Προτάσεις πολιτικής της Data Consultants

Καθώς οι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν το βασικό κορμό της εθνικής, αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομίας και είναι υπεύθυνες για το σύνολο σχεδόν της επιχειρηματικής δραστηριότητας (απασχολούν περισσότερους από 3 στους 4 εργαζόμενους), είναι κριτικής σημασίας η στήριξή τους σε θεσμικό και χρηματοοικονομικό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται:

·         Η θέσπιση ενεργητικών πολιτικών για την αύξηση της απασχόλησης και της παραγωγικότητας, καθώς και την προσέλκυση επενδύσεων.

·         Η ενίσχυση και διευκόλυνσή του χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος, καθώς και η ώθηση της δημιουργίας νέων επιχειρήσεων στους τομείς στρατηγικής προτεραιότητας για την εθνική οικονομία.

·         Η ολοκλήρωση βασικών υποδομών και δομών καθώς και η ανάπτυξη νέων, με στόχο τη διαμόρφωση φιλικού επιχειρηματικού κι επενδυτικού περιβάλλοντος.

·         Η υιοθέτηση κι εφαρμογή των αρχών και των εργαλείων της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.

·         Η παροχή κινήτρων και διευκολύνσεων για  την αύξηση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων.

·         Η θέσπιση και υλοποίηση πολιτικών για την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς και για τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων έναντι εξωτερικών απειλών, όπως οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και οι παγκόσμιες γεωπολιτικές, οικονομικές και υγειονομικές κρίσεις.